Karta kredytowa – niebezpieczny plastik?

Karty kredytowe na dobre rozgościły się w portfelach Polaków. Banki wydały ich już ponad 6 milionów, a co miesiąc przybywa kilkaset tysięcy kolejnych. Wystarczy tylko pozytywna historia kredytowa i stały dochód, żeby praktycznie od ręki otrzymać taką kartę.

Coraz częściej nawet nie trzeba się o nią ubiegać. Banki po prostu wysyłają je do swoich klientów - wystarczy odesłać podpisaną umowę i już można cieszyć się stałym dostępem do gotówki. Niestety coraz więcej użytkowników takich kart nie zdaje sobie sprawy jak drogi jest to kredyt i jaki jest to niebezpieczny produkt dla naszych domowych finansów! Zaciągając na karcie kredyt na 2000 zł i spłacając zgodnie z sugestią banku kwotę minimalną, w ciągu ponad 6 lat spłaty, tylko same odsetki kosztowałyby nas ponad 1600 zł! Do tego należy doliczyć opłaty za wznowienie karty, różnego rodzaju ubezpieczenia, etc. Nie da się ukryć, że kredyt na karcie to jeden z najdroższych sposobów finansowania swoich potrzeb. To dlatego banki tak chętnie wydają je klientom - zwłaszcza tym sprawdzonym.

Wzrost liczby wydawanych w Polsce kart świadczy o upowszechnianiu się trendu wykorzystywania możliwości, jakie niosą ze sobą płatności bezgotówkowe. Ich mocne strony są podkreślane w każdej kampanii marketingowej i koncentrują się wokół kilku cech, takich jak: bezpieczeństwo, dostęp do gotówki w każdym miejscu na świecie oraz funkcjonalność.

Jednak, jak w większości decyzji finansowych, tak i w przypadku korzystania z kart kredytowych należy kierować się zdrowym rozsądkiem. W przeciwnym razie wygodne narzędzie, jakim jest popularny plastik, zamieni się w prześladujący nas koszmar, obciążający naszą kieszeń i zniechęcający do sięgania po coraz to nowe możliwości kredytowania.

Karty kredytowe to rodzaj kart, których uzyskanie nie wiąże się z koniecznością otwierania rachunku w banku. Żeby ją dostać wystarczy jedynie złożyć wniosek oraz załączyć dokumenty wymagane przez bank - zaświadczenie o zarobkach, stażu pracy oraz dowód tożsamości. Na tej podstawie bank ocenia naszą zdolność kredytową i szacuje wysokość przyznanego limitu kredytowego. Limit kredytowy wyznacza maksymalną wielkość dokonywanych operacji finansowych, które są  przedstawiane posiadaczowi karty raz w miesiącu w postaci zbiorczego zestawienia transakcji. Duża konkurencja i liberalizacja polityki kredytowej sprawia, że banki nie czekają już często na klienta, tylko same proponują mu kartę. Jeśli jest to stały klient, posiadający na przykład rachunek osobisty lub lokaty w danej instytucji, od razu może dostać wysoki limit kredytowy. W innym przypadku wydawana jest karta z małym limitem, który szybko może być podwyższony. Wysokie limity na karcie zachęcają klientów do robienia większych zakupów. A to zwiększa prawdopodobieństwo, że nie uda się spłacić całości zadłużenia, a co za tym idzie zostaną naliczone odsetki od wszystkich transakcji.

Każdy bank samodzielnie ustala zasady spłaty kredytu. Najczęściej ustala minimalną kwotę procentową i wartościową, którą posiadacz karty korzystający z limitu kredytowego musi spłacać co miesiąc. Bank nie nalicza odsetek, jeżeli dokonamy spłaty kredytu w wyznaczonym przez bank terminie. Okres bezodsetkowy trwa zazwyczaj do 54 dni. Przyznany kredyt jest kredytem odnawialnym, co oznacza, że każda spłata zadłużenia zwiększa dostępny limit do dokonywania dalszych transakcji.

Niepodważalną zaletą korzystania z kart kredytowych jest wydawanie pieniędzy banku, a nie własnych. Posiadacz karty może kupić dowolną rzecz, zaciągając zobowiązanie na karcie, a następnie wedle własnego uznania ponosi koszty obsługi i spłaty kredytu. Użytkownicy kart kredytowych często nie zdają sobie sprawy z niebezpieczeństwa, na jakie są narażeni w związku z przedłużaniem spłaty zaciągniętych zobowiązań. Funkcjonuje opinia, że kredyt na karcie można spłacać pokrywając jedynie obowiązkową, minimalną spłatę. Postępując w ten sposób klient wydłuża okres spłaty kredytu, a banki naliczają oprocentowanie i w ten sposób zarabiają na kredycie.

Na przykład, gdy zaciągamy kredyt w wysokości 2000 PLN, a oprocentowanie wynosi 22%, to w przypadku stałej, miesięcznej raty w wysokości 50 zł, spłata całego zadłużenia potrwa aż 6 lat i 1 miesiąc!

We wskazanym przypadku suma wszystkich odsetek zapłaconych przez klienta wyniosła blisko 1638 zł, czyli ponad 80% wartości pożyczonej kwoty. Łącznie klient oddał do banku 3638 zł z tytułu zaciągniętego kredytu i odsetek. Do tego należy często doliczyć koszty ubezpieczenia, czy wydania i wznowienia karty. Jak się okazuje, klienci dość często, w sposób nieświadomy, spłacają zadłużenie karty, patrząc jedynie na wysokość miesięcznej raty. Banki zachęcają do tego eksponując na comiesięcznych wyciągach minimalną kwotę, a ukrywając datę spłaty, czy wartość zadłużenia, zwalniającego z naliczenia odsetek.

Kolejne tabele przedstawiają wyliczenia dla kwoty 2000 zł dla najbardziej popularnych stawek oprocentowania na kartach kredytowych. Pokazują one, że korzystanie z kredytu na karcie kredytowej w długim okresie jest niekorzystne dla użytkownika karty. Gdy już jednak zdecydujemy się na takie rozwiązanie, warto znać parametry karty którą się posługujemy i w pełni wykorzystać jej możliwości związane m. in. z długością okresu bezodsetkowego. Jeśli już chcemy się zadłużać znacznie lepszym sposobem jest rozłożenie takiej transakcji na niżej oprocentowane raty na karcie (taką możliwość oferuje na przykład Citibank Handlowy, BZ WBK, Getin Bank, Millennium, MultiBank, Polbank), a nawet spłacenie karty innym kredytem - z linii kredytowej, a nawet kredytu gotówkowego.

Tabela 1

Tabela 2

Tabela 3

Jak nie dać się naciągać?

Nigdy nie sugeruj się minimalną spłatą. W długim okresie przynosi to znaczny zysk dla banku, oczywiście Twoim kosztem.

Jeżeli nie jesteś w stanie spłacić całego zadłużenia, lub jego większej części, staraj się spłacać najwięcej jak możesz w przeciągu każdego miesiąca. W naszym przykładzie, podniesienie miesięcznej spłaty z 50 zł do 75 zł spowodowało skrócenie okresu spłaty do 36 miesięcy, a kwota odsetek jest niższa o blisko 1000 zł!

Spłacaj zadłużenie w terminie!

W przypadku, gdy osoba spłacająca kredyt nie spłaci jego minimalnej części w określonym czasie, bank naliczy mu wysoką opłatę karną. Przy dalszym braku spłaty, bank automatycznie uznaje takiego klienta, za nierzetelnego dłużnika. Taka informacja szybko przekazywana jest do Biura Informacji Kredytowej i  rzutuje na możliwość ponownego ubiegania się o kredyt - obojętnie czy w tej samej czy w innej instytucji finansowej. Polskie banki skutecznie zabezpieczają się przed nierzetelnymi dłużnikami, ponieważ szkody przez nich wyrządzone spadają na barki uczciwych klientów.

Dobierz kartę kredytową na miarę swoich finansów

Jeżeli planujesz dokonywać częstych transakcji za pomocą karty kredytowej, przy jej wyborze skup się na takich jej cechach jak długość okresu bezodsetowego i oprocentowanie w skali roku. Okres bezodsetkowy to czas karencji (odroczenia) rozpoczęcia spłaty kredytu. W przypadku kart kredytowych, spłacając całe zadłużenie w podanym na wyciągu terminie, nie zapłacimy żadnych odsetek z tytułu transakcji bezgotówkowych. W ten sposób mamy bezpłatny kredyt trwający zależnie od oferty banku i momentu dokonania transakcji od dwudziestu do nawet ponad pięćdziesięciu dni. Jeśli natomiast spłacimy tylko część zadłużenia, a nawet prawie całość zadłużenia, bank naliczy nam odsetki od dnia wykonania transakcji. Dlatego warto świadomie dokonać wyboru karty kredytowej, szukając takiej, która oferuje najniższe oprocentowanie. W tym momencie ciekawą ofertę stanowią karty wydawane przez BISE, mBank i Invest-Bank, a dla operacji bezgotówkowych eurobank.

Nie zadłużaj się na stałe na karcie kredytowej

Zapamiętaj, że kredyt na karcie kredytowej należy do najdroższych na rynku. Dlatego staraj się nigdy nie korzystać z niego na dłużej niż miesiąc, zwłaszcza jeśli jest to wysoka kwota. Jeśli masz pewność, że nie będziesz w stanie spłacić całości kredytu, spłać tańszym kredytem w ROR lub poszukaj oferty kredytu konsolidacyjnego.

Nigdy nie korzystaj z karty kredytowej w bankomacie

Nigdy nie wypłacaj pieniędzy z karty kredytowej w bankomacie. Zapamiętaj, że karta służy tylko do transakcji bezgotówkowych! Wypłacając pieniądze bank nalicza ci odsetki od razu. To bardzo drogi kredyt, bo wysoko oprocentowany, a do tego bank pobiera od ciebie prowizję za wypłatę w wysokości nawet powyżej 3% wypłaconej kwoty.

Uważaj na dołączane do karty dodatkowe, płatne ubezpieczenia

Ubezpieczenia dołączane do karty mają ten niemiły zwyczaj, że chronią bardziej bank niż Ciebie. Do tego dużo kosztują, zwłaszcza jeśli nie jest to stała opłata, a jej wysokość jest ustalana procentowo od kwoty Twoich wydatków. Jeśli już się na takie ubezpieczenie zdecydujesz pamiętaj, że nie będzie to tanie. Dlatego bardzo dokładnie przestudiuj warunki. Za każdym razem jeśli czegoś nie rozumiesz - pytaj się pracownika banku.

Mimo wszystko wydajesz ciągle za dużo i nie możesz sobie poradzić ze spłatą zadłużeniem na karcie? Sprawdź, czy w Twoim przypadku zadziała amerykański sposób - po prostu przetnij kartę nożyczkami. Jak najszybciej spłać zadłużenie i następnym razem staraj się zaciągać kredyty bardziej rozważnie.

Łukasz Woźniak, Bankier.pl