Hasła takie jak zrównoważony rozwój, ESG, taksonomia czy dekarbonizacja będą w nadchodzącym czasie dotyczyć nie tylko korporacji, ale też małych i średnich firm. Chcąc pozostać konkurencyjnymi uczestnikami łańcucha dostaw, także mniejsze podmioty będą musiały wypełnić unijne wymogi i realizować proekologiczne projekty. To jednak oznacza dla nich szereg wyzwań, związanych chociażby z poznaniem wymogów unijnych, terminów ich realizacji i całym aspektem ich wdrożenia. Wydany właśnie przez Bank Ochrony Środowiska przewodnik, podsumowujący najważniejsze wyzwania legislacyjne, ma pomóc przedsiębiorcom się odnaleźć w gąszczu regulacji.
– Przewodnik to kompendium wiedzy, zawierające kompleksowe informacje – zaczynając od tego, czym jest zrównoważony rozwój i jaka jest jego geneza, poprzez wymogi, jakie w najbliższym czasie będą obowiązywały małe i średnie firmy, a kończąc na dostępnych na rynku formach finansowania takich inwestycji – mówi agencji Newseria Biznes Krzysztof Łabowski, wiceprezes Banku Ochrony Środowiska. – Przedstawiamy też przykłady przedsiębiorstw, które już takie inwestycje poczyniły i finansowały się w naszym banku, a ich doświadczenia mogą być przełożone na szereg innych branż – nie tylko energetykę, ale też m.in. branżę spożywczą, przetwórstwo, transport, budownictwo i wszystkie inne sektory, objęte unijnymi i krajowymi aktami prawnymi ukierunkowanymi na zrównoważony rozwój.
Zrównoważony rozwój i ESG to w tej chwili temat odmieniany w biznesie przez wszystkie przypadki, a to za sprawą m.in. polityki i strategii UE, która przestawia tory działalności gospodarczej na zrównoważony rozwój. W ślad za tym idzie unijna legislacja. Inwestycje w tym kierunku wymagają jednak ogromnych nakładów finansowych – szacuje się, że tylko w polskim sektorze energetycznym będą one sięgać 600 mld zł do 2030 roku.
– Myślę, że dziś stoimy przed kolejnymi etapami, jak choćby finansowanie magazynów energii, aby wyprodukowaną energię skumulować na pewien okres i przekazać ją do wykorzystania, wtedy kiedy na rynku jest ona znacznie droższa. Ma to ograniczyć ekspozycję podmiotów narażonych na częste ryzyka związane z wahaniami cen energii. Intensywnie działamy również w tematyce m.in. finansowania gospodarki wodno-ściekowej czy obiegu zamkniętego i gospodarki odpadami. Obszarów, w których mogą być realizowane proekologiczne przedsięwzięcia, jest mnóstwo – wymienia Krzysztof Łabowski.
W wydanym właśnie kompendium „Zasady zrównoważonego finansowania. Przewodnik dla MŚP” eksperci BOŚ wskazują, że hasła takie jak zrównoważony rozwój, ESG, taksonomia czy dekarbonizacja będą w nadchodzącym czasie dotyczyć nie tylko korporacji, ale i mniejszych przedsiębiorstw. Chcąc współpracować z dużymi kontrahentami, firmy będą musiały m.in. mierzyć swój wpływ na otoczenie w celu dostarczenia odpowiednich informacji partnerom biznesowym. Przykładowo dyrektywa CSRD wymaga od dużych przedsiębiorstw ujawniania szczegółowych informacji o swoim łańcuchu wartości. Podmioty te mogą się zwrócić z wnioskiem do MŚP znajdujących się w ich łańcuchu wartości o dostarczenie potrzebnych informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem (np. w formie ankiety ESG/formularza ESG). Coraz częściej posiadanie takich danych jest warunkiem udziału w postępowaniach zakupowych prowadzonych przez firmy. Co więcej, od 2026 roku MŚP notowane na rynkach regulowanych same będą zobowiązane do ujawniania informacji zgodnie z CSRD.
Z kolei na podstawie dyrektywy SFDR instytucje finansowe są zobowiązane do ujawnienia informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem małych lub średnich przedsiębiorstw, w których rozwiązania zainwestowały. Chodzi m.in. o dane dotyczące emisyjności działalności, zanieczyszczeń generowanych do wód, przestrzegania prawa pracy i praw człowieka. W takiej sytuacji inwestor prawdopodobnie zwróci się do MŚP o dostarczenie danych wymaganych do ujawnienia.
– Widzimy rosnące zainteresowanie tym, aby poprawić efektywność energetyczną i zwiększyć konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, żeby móc w dalszym ciągu realizować dostawy dla międzynarodowych koncernów, dla których nasze firmy z segmentu MŚP są istotnymi partnerami – mówi wiceprezes BOŚ. – Bez tych proekologicznych inwestycji polskie firmy staną się mniej konkurencyjne i wypadną z łańcucha dostaw. Stąd ich rosnąca świadomość, że muszą przygotowywać i realizować takie projekty.
Dużym wsparciem w realizacji takich przedsięwzięć jest dla firm sektor finansowy, który stawia coraz mocniejszy nacisk na odpowiedzialne społecznie i zielone inwestowanie, będące coraz szybciej rozwijającym się segmentem rynku kapitałowego. Banki rozbudowały w ostatnich latach swoją ofertę dla firm o „zielone”, proekologiczne produkty. Ta kategoria obejmuje instrumenty dłużne, w ramach których środki są przeznaczane na konkretne inwestycje w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu, np. rozwiązania OZE (farmy fotowoltaiczne, farmy wiatrowe, biogazownie czy pompy ciepła), zeroemisyjna flota pojazdów (elektryczne, wodorowe samochody i autobusy) czy prace termomodernizacyjne, które zwiększają efektywność energetyczną budynku (ocieplenie, rekuperacja, energooszczędne okna i drzwi).
Według danych przytaczanych przez BOŚ w 2022 roku wartość rynku zrównoważonego finansowania, który obejmuje inwestycje w obligacje, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i dobrowolne rynki emisji dwutlenku węgla (kredyty węglowe), wzrosła o ponad 10 proc. do poziomu 5,8 bln dol. – i to pomimo zawirowań na rynkach związanych z wysoką inflacją, rosnącymi stopami procentowymi i zbliżającym się ryzykiem recesji.
– Polskie banki i instytucje finansowe są dystrybutorem różnych form środków publicznych, głównie unijnych, przeznaczonych na finansowanie zielonej transformacji. Dodatkową rolą banków w tym zakresie jest również doradztwo, dzielenie się wiedzą i doświadczeniami w tematyce ESG – mówi Krzysztof Łabowski.
Właśnie w tym celu BOŚ, który jest istotnym graczem na polskim rynku finansowania transformacji energetycznej, opublikował „Zasady zrównoważonego finansowania – przewodnik dla MŚP”, który jest zbiorem ważnych i przydatnych informacji na temat zmian legislacyjnych, trendów rynkowych oraz źródeł finansowania działań z zakresu ochrony środowiska. Co istotne, publikacja nie jest adresowana jedynie do małych i średnich przedsiębiorstw, ale też m.in. samorządów terytorialnych, agrobiznesu i wszystkich podmiotów, które mają w planach inwestycje proekologiczne, wpisujące się w zasady zrównoważonego rozwoju.
– Bank Ochrony Środowiska jest pierwszym bankiem, który prowadzi działalność w tym obszarze od ponad 30 lat. Sfinansowaliśmy inwestycje na poziomie blisko 30 mld zł i mamy ambicje w dalszym ciągu odgrywać istotną rolę na rynku. Celem postawionym w naszej strategii na lata 2024–2026 jest udział finansowania proekologicznego na poziomie 50 proc., co jest pewnym ewenementem w skali polskiego sektora finansowego – podkreśla wiceprezes BOŚ.
